https://www.haberler.com/video/hakkari-nin-jeotermal-potansiyeli-belirleniyor-12729143-videosu/
|
Türkiye’nin güneydoğu ucunda bulunan ve çalışma sahası olarak belirlenen Hakkari bölgesi, tektonik konum açısından Arabistan ve Anadolu plakalarının birbirleri ile çarpışıp kenetlenmesi sonucunda birçok önemli ve büyük deformasyonların gözlendiği orojenik bir kuşak olan Bitlis-Zağros Kenet Kuşağı olarak adlandırılan kuşak üzerinde yer almaktadır. Bu kuşak içerisinde yer alan araştırma sahası ve yakın civarında genel olarak Prekambriyen-Miyosen yaşında, platform tipi kaya türlerini içeren otokton birimler üzerinde tektonik olarak konumlanan ofiyolit ve melanj türü birimlerin, metamorfik ve sedimanter kayaç topluluklarıyla birlikte bir arada gözlenmektedir. Arabistan ve Anadolu plakalarının birbirleri ile çarpışarak kenetlenmeleri sonucu oluşan, jeodinamik evrim, tektonik konum ve sahip olduğu yapısal unsurlar açısından özel bir öneme sahip olan bu alandaki Hakkari bölgesinin, Türkiye’nin en önemli yapısal unsurlarından biri olan Bitlis-Zağros Kenet Kuşağı (BZKK) ile Şemdinli-Yüksekova Fayı (Ş-YF) ve Başkale Fayı (BF) gibi önemli tektonik yapıların etkisi altında olduğu bilinmektedir.
Önerilen bu araştırma projesinde; Doğu Anadolu’nun Hakkari bölgesinde bulunan bazı kırık zonlarında açığa çıkan doğal mineralli (soğuk-sıcak) kaynak sularında fiziko-kimyasal ve çevresel alanlarında ise (toprak ve hava ortamı) gaz jeokimyası çalışmalarının yürütülmesi planlanmaktadır. Bu kapsamda öncelikle saha çalışması koşullarına bağlı olarak taşınabilir cihazların kullanımı ile periyodik su-toprak ve havada gaz (Rn, He, Th, CO2, H2S, SO2, CH4, N2, H2 ve O2) ölçümleriyle zamansal değişimleri tespit edilecektir. Gazların, daha çok tektonizmanın ve kayaçların bileşimi ile iç dinamiğinin etkisiyle meydana gelen bozuşmalar sonucu oluşmasıyla fay zonlarındaki kırık ve çatlaklardan yüzeye çıktığı bilinmektedir. Ayrıca çevresel etkilerle çeşitli zararların oluşmasına da neden olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla, yeraltı sularıyla taşınarak yüzeye çıkan ve yüzeysel topraklarda ölçülen çevresel gazların çizgisel olarak yoğunluk gösterdiği yerlerde örtülü halde bulunan kırık ve fayları işaret ettiği de bilinmektir. Bu anlamda birçok örtülü fayların ve deprem aktivitelerinin önceden belirlenmesine yönelik olarak çeşitli çalışmaların yapıldığı da bilinmektedir.
Türkiye’nin deprem aktivitesi gözlenen bir yöresi olan Doğu Anadolu Hakkari Bölgesi, sismik aktiviteler ile bu aktivitelerin yeraltısuyu rezervuarları (akifer) ve sularının hidrojeokimyasal özeliklere etkisini incelemek üzere tespit edilecek noktasal kaynaklar ve çevresinde taşınabilir çoklu parametre ve gaz ölçüm cihazlarıyla ölçümler gerçekleştirilecektir. Ayrıca, bu çalışmada, dönemsel ölçümlere dayanılarak, yüzeysel boşalım gösteren yeraltı suları ve çevresinde açığa çıkan gazların seviye ölçüm değerlerinin elde edilmesinin yanı sıra geçmiş ve güncel yağış, atmosferik basınç, nemlilik ve hava sıcaklığı gibi meteorolojik parametrelere ilişkin verilerinde elde edilmesine çalışılacaktır. Gerçekleştirilebilecek bu ölçümlerle kaynaklardan elde edilen bilgiler değerlendirilip birbirleriyle karşılaştırmaları yapılacaktır.
|
Sonuç olarak; Uygulamalı bir araştırma niteliğinde olan bu projenin amacı; Hakkâri Bölgesinde yer alan mineral su kaynaklarının saptanması ve bu kaynaklardan yüzeysel akışla boşalım gösteren suların fiziko-kimyasal parametrelerinin hidrojeolojik bakımdan incelenmesidir. Dolayısıyla, bu amaçla; su-toprak-hava jeokimyası ile kaynaklar ve çevresel ortamların fiziko-kimyasal koşulları hakkında önemli bilgiler edinilebilecektir.