3.Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı

 

 

 

Bu çalışma; 1 Şubat - 2 Mart 2018 tarihleri arasında, Antarktika Yarımadasının, Güney Shetland Adalarından Livingston Adası, Güney Körfezi’nin doğu kıyısında 62^o 38' 29" S enlemi ile 60^o 21' 53" W boylamları arasında ve adanın doğu kesiminde yer alan, Bulgar Antarktik ‘‘St. Kliment Ohridski’’ Üssü çevresinde “Antarktik Yarımadası, Güney Shetland Adaları, Livingston Adası ve Çevresi Çökelme Ortamlarındaki Güncel Sediment Özelliklerinin ve Dinamiklerinin Belirlenmesiyle Çevresel ve İklimsel Etkilerin Araştırılması” konulu projenin; saha çalışmalarının gerçekleştirilmesi sonrası, yapılması planlanan laboratuvar çalışmaları sürecini yansıtmaktadır.

 

Antarktika Yarımadasının, Güney Shetland Adaları volkanik yayı içerisinde yer alan Livingston adasının; sedimanter birimlerden oluşan türbiditik Miers Bluff Formasyonu ile volkanik birimlerden oluşan Mount Bowles Formasyonu olarak adlandırılan iki önemli litostratigrafik birimden meydana geldiği bilinmektedir. Bölgede kıyıardı ve karasal çökel ortamı sedimentlerinin sedimantolojisi ve jeokimyasının belirlenmesine yönelik herhangibir bilimsel araştırma ve çalışmanın yapılmadığı anlaşılmakta olup ancak kıyı morfolojisini oluşturan çakıl dağılımlarıyla ilgi olarak sınırlı sayıda gerçekleştirilmiş birkaç çalışmadan sözedilebilmesi mümkündür. Bu proje çalışmalarıyla; özellikle karasal alanlardaki güncel çökellerin sedimantolojik ve jeokimyasal karekterizasyonunun yapılarak; çökel özellikleri ve kökenleri ile oluşum mekanizmalarının belirlenmesiyle yer dinamiklerinin karşılıklı etkileşim ve değişim izlerinin saptanması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çalışma sahasındaki; özellikle buzul örtüsünün olmadığı karasal alanlardaki çökelme ortamlarında depolanan kıyıardı çökellerinden; Bulgar üssü çevresinde ve Hesperides Burnu ile Perunika Buzulu arasındaki permafrost aktif zonda (30 ayrı noktadan örnek alınmıştır) yer alan ve yaklaşık derinlikleri 30 cm yi geçmeyen iki ayrı lagün ve karasal çökelme ortamlarının değişik noktalarından, boyları 25-50 cm arasında değişen 25 adet karot çökel örneği ile sığ derinlikli (< 1 metre) iki ayrı buzul gölü ve kıyısından 10 adet çökel örneği, mostra vermiş litolojik birimlerden özellikle bazı dayk gövdeleri ile yan kayalarından olmak üzere 10 ayrı noktadan toplam 15 adet el kayaç örnekleri alınmıştır. Ayrıca; Adanın KD-GB doğrultusunda uzanan Güney Körfezi’nin KB yamacındaki Hannah ve Ereby Burunlarının bazı sahil kesimleri boyunca toplam 20 adet permafrost aktif zon çökel örnekleri toplanılmıştır.

 

Çökel karekterizasyonuna ilişkin olarak devam etmekte olan bu çalışmanın; sedimantolojik, jeokimyasal analizleri, henüz sonuçlandırılamamıştır. Ancak bölgedeki çökel ortamlarına etki eden yer dinamiklerinin ve iklim etkilerinin belirlenmesine yönelik olarak elde edilen mevcut bilgi, belge ile verilerin, ilerleyen süreçte laboratuvar çalışmalarından sağlanacak bulgularla değerlendirilmesi ile sonuçlarının; ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılarda paylaşılması ve yayınlanmasıyla ulusal ve uluslararası düzeydeki benzeri diğer bilimsel çalışmalara önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir.